Το “κρυφό σπήλαιο” της Παναγίας

Μεγαλειώδες αξιοθέατο της φύσης, αποτελεί για ολόκληρη την Κύπρο, το Ακρωτήρι Κάβο Γκρέκο. Μια περιοχή με ξεχωριστή σφραγίδα και ιδιαίτερη αύρα η οποία προσφέρει ένα μοναδικό συνδυασμό από πανέμορφα τοπία, υπέροχες παραλίες, εντυπωσιακές θαλασσινές σπηλιές με υποβρύχια περάσματα που ενθουσιάζει όσους λατρεύουν τις βουτιές, τις καταδύσεις και τις υποβρύχιες παρατηρήσεις. 

Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού ανάμεσα σε δυο δημοφιλή θέρετρα της Ελεύθερης Επαρχίας Αμμοχώστου, την Αγία Νάπα και τον Πρωταρά. Καλύπτοντας μια έκταση συνολικά 385 εκταρίων, το βραχώδες Ακρωτήρι Kάβο Γκρέκο και η μικρή του χερσόνησος αποτελούν μια περιοχή παρθένας ομορφιάς με σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας. Γι’ αυτό το λόγο, έχει κηρυχθεί σε Εθνικό Πάρκο και είναι ενταγμένη στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Natura 2000.

Το ιδιαίτερο τοπίο του Κάβο Γκρέκο, με τα πανέμορφα μονοπάτια της φύσης, τις αμμώδεις παραλίες με τα διάφανα τιρκουαζ νερά, το υπέροχο ηλιοβασίλεμα και τις θαλασσινές σπηλιές που φιλοξενεί σχεδόν ολόκληρη η ακτογραμμή, έχει κατατάξει την περιοχή σ’ ένα διεθνώς αναγνωρισμένο προορισμό διακοπών. Έναν πραγματικό προορισμό για τους λάτρεις της πεζοπορίας, της κατάδυσης και της σπηλαιολογίας.

Επίσης, τα τελευταία χρόνια, η μοναδική αυτή τοποθεσία, αποτελεί πόλο έλξης και για νεαρά ζευγάρια από κάθε γωνιά της γης, τα οποία δίνουν όρκους αγάπης και τελούν το γαμήλιο μυστήριο του γάμου τους στην ξακουστή γέφυρα των ερωτευμένων.

Όταν  η απέραντη ομορφιά του Κάβο Γκρέκο συναντά το μύθο και την παράδοση

Η θαλάσσια ακτογραμμή του Κάβο Γκρέκο, με την απέραντη ομορφιά συναντά την ιστορία, το μύθο και την παράδοση.  Προσελκύει κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες ξένους επισκέπτες, οι οποίοι μαγεύονται από το ειδυλλιακό τοπίο και συναρπάζονται από τις ιστορίες και τις παραδόσεις που σχετίζονται με την περιοχή.  

Μπορεί η μυθολογία να έχει γεννήσει ιστορίες για το τέρας που ζει στις σπηλιές και τη θάλασσα του Ακρωτηρίου Κάβο Γκρέκο, ωστόσο ανασκαφές των τελευταίων δεκαετιών έφεραν στο φως ενδείξεις ότι στην πραγματικότητα η τοποθεσία αυτή αποτέλεσε έναν από τους αρχαιότερους νεολιθικούς οικισµούς της Κύπρου και ήταν κατεξοχήν λατρευτικός τόπος. Περιμετρικά του ακρωτηρίου, τα τελευταία χρόνια, έχουν επίσης ανασκαφεί και πολλά αρχαία ναυάγια.

Η σπηλιά της Παναγίας: Το πολύτιμο «πετράδι» του Κάβο Γκρέκο

Το πολυσύχναστο Κάβο Γκρέκο, με την θορυβώδη Αγία Νάπα και τον κοσμοπολίτικο Πρωταρά, κάποτε στο μακρινό παρελθόν, αποτελούσε τόπο ησυχασμού των ασκητών μοναχών. Αυτό μαρτυρούν τα φυσικά σπήλαια στις απόκρημνες πλαγιές και στις απόμερες ακτές που προσέλκυαν ασκητές οι οποίοι κατά την περίοδο των Αραβικών επιδρομών (7ος-10ος αι.) αναζήτησαν τη γαλήνη και τη σωτηρία της ψυχής τους στα απομονωμένα σπήλαια της περιοχής.

Ένα απ’ αυτά είναι το “κρυφό” σπήλαιο της Παναγίας, το οποίο αν και βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την ξακουστή και πολυφωτογραφημένη καμάρα του κόρακα ή αλλιώς, όπως έχει πλέον καθιερωθεί, γέφυρα των ερωτευμένων, παραμένει άγνωστο ακόμη και στους κατοίκους της περιοχής. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό σπήλαιο με φυσικό μπαλκόνι που αντικρίζει ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο! 

Ο δρ Αρχαιολογίας Άγγελος Σμάγας, μιλώντας στο Myjourney, αναφέρει πως το συγκεκριμένο σπήλαιο εντάσσεται σ’ ένα σύνολο βραχοσκεπών κοιλωμάτων, κάποια από τα οποία διαθέτουν πληθώρα στοιχείων που αποδεικνύουν τη χρήση τους από ασκητές κατά τους Βυζαντινούς χρόνους. Επισημαίνει, επίσης, πως στον φυσικό βράχο του σπηλαίου υπάρχει μια ανάγλυφη μορφή που παραπέμπει στην εικόνα της Παναγίας!

Πρόκειται για ένα ευρύχωρο κοίλωμα, σημειώνει ο Άγγελος Σμάγας, το οποίο έχει μετατραπεί από τους κατοίκους σε προσκυνητάρι προκειμένου να διατηρηθεί η ιερότητα του χώρου. Η ιδιαίτερη θρησκευτική αξία του χώρου, τονίζει, διαφαίνεται από την ανάρτηση εικονισμάτων της Παναγίας και άλλων Αγίων στο εσωτερικό του. Ως σπήλαιο της Παναγίας, παρουσιάζεται και από διάφορους ξεναγούς των θαλάσσιων περιηγήσεων του Κάβο Γκρέκο.

Για τουριστικούς όμως σκοπούς, οι ιδιοκτήτες σκαφών αναψυχής που πραγματοποιούν mini κρουαζιέρες στην περιοχή, το  παρουσιάζουν ως το «σπήλαιο της μάγισσας» ή ως το σπήλαιο του δράκου καθώς το φυσικό του άνοιγμα μοιάζει με στόμα  δράκου που είναι ανοικτό. Στο μεταξύ, ο βυθός στην περιοχή είναι γεμάτος από κάθε λογής κέρματα τα οποία ρίχνουν στην θάλασσα οι επισκέπτες.

Το σπήλαιο το οποίο είναι αφιερωμένο στην Παναγία, φαίνεται πως αποτελούσε μέρος ενός συμπλέγματος ασκηταριών. Είναι άραγε τυχαίο που αποτυπώθηκε η μορφή της Παναγίας σ’ έναν τόπο, όπου τον 10ο αιώνα, ανευρέθηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Αγίας Νάπας?     

Σημείωση: 

Ιδιαίτερες ευχαριστίες στον Δρα Αρχαιολογίας Άγγελο Σμάγα για τις πολύτιμες πληροφορίες του και στην Πολιτιστική λειτουργό του Δήμου Αγίας Νάπας Μαρία Τοφινή η οποία με προθυμία και χαρά ανταποκρίθηκε στο ενδιαφέρον μου να μάθω για το συγκεκριμένο σπήλαιο αλλά και για την ευρύτερη περιοχή. 

Ευχαριστώ επίσης τον καλό φίλο Χάρη Κοζάκο για την καταπληκτική εν πλω εμπειρία στην γοητευτική ακτογραμμή του Κάβο Γκρέκο ως επίσης και τον καλό συνάδελφο Γιώργο Ανδρέου για τον όμορφο και άψογο τρόπο με τον οποίον επιμελήθηκε το βίντεο.

Δεν θα μπορούσα βεβαίως να μην πω μεγάλο ευχαριστώ στον επίσης καλό φίλο Μάριο Αναστασίου για την υπόδειξη της περιοχής και γενικότερα για την πολύτιμη βοήθεια του!