Η μικρή κοινότητα του Πωμού, φωλιασμένη σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία η οποία συνδυάζει με εκπληκτικό τρόπο το βουνό και την θάλασσα, εκτός από την ομορφιά και την γραφικότητα της μπορεί να υπερηφανεύεται και για την μακραίωνη ιστορία της και κυρίως για την σχέση της με την εξέχουσα μορφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου!
Η σπουδαία προσωπικότητα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ως βασιλιάς του αρχαίου Μακεδονικού Βασιλείου και ως επικεφαλής της πιο φοβερής πολεμικής δύναμης του κόσμου, προκαλεί ενδιαφέρον ακόμη και σήμερα. Χαρισματικός και αδίστακτος, πολεμούσε πάντα στην πρώτη γραμμή ιδρύοντας μια αυτοκρατορία που εκτεινόταν από την Λιβύη μέχρι την Ινδία.
Η επεκτατική του στρατηγική τον καθιέρωσε ως έναν από τους μεγαλύτερους στρατηγούς όλων των εποχών και η σύνδεση του με τον Πωμό και συγκεκριμένα με την θαλάσσια περιοχή “Σύμβουλας” ή “Σύμπουλας”, όπως αναφέρουν ιστορικές πηγές, δεν θα μπορούσε παρά να θεωρείται ένα σπουδαίο ιστορικό γεγονός.
Η σχέση του Πωμού με τον Μέγα Αλέξανδρο
Την σχέση της θαλάσσιας περιοχής του “Σύμπουλα”, η οποία βρίσκεται 2 χιλιόμετρα δυτικά της κοινότητας Πωμού, τεκμηριώνει, μέσα από αρχαίες πηγές και ιστορικά συγγράμματα αλλά και από περιγραφές περιηγητών του 18ου και του 19ού αιώνα, η Ιστορικός και Αρχαιολόγος Άννα Μαραγκού.
Όπως αναφέρει η ίδια στο Myjourney, με βάση τα όσα έχουν γράψει ο J.V.Τhirgood και άλλοι, από την συγκεκριμένη τοποθεσία δόθηκε κυπριακός στόλος στον Μέγα Αλέξανδρο για την πολιορκία της Τύρου. Ενώ ο Ρωμαίος συγγραφέας Αρριανός στο σύγγραμμά του Αλεξάνδρου Ανάβαση 2.13.7, αναφέρει ότι οι Κύπριοι έδωσαν στον Μέγα Αλέξανδρο 120 καράβια προκειμένου να καταφέρει να πολιορκήσει την Τύρο η οποία αποτελούσε απόρθητο φρούριο λόγω των τειχών της.
Λόγω της εγγύτητας της θαλάσσιας περιοχής “Σύμπουλα” με το δάσος του Πωμού αλλά και της Γυαλιάς, η ξυλεία ήταν σε αφθονία και τα πανύψηλα δέντρα με τους ευθυγραμμισμένους κορμούς ήταν ιδανικά για την κατασκευή πλοίων στην συγκεκριμένη τοποθεσία. Μάλιστα, όπως αναφέρει η Άννα Μαραγκού, από τα πεύκα της περιοχής και τα ορθόκλωνα κυπαρίσσια κατασκεύαζονταν τα κατάρτια των πλοίων. Είναι επίσης γνωστό, επισημαίνει, ότι η άφθονη ξυλεία της Κύπρου εξαγόταν στους γειτονικούς λαούς για την κατασκευή πλοίων.
Επικαλούμενη αναφορές που προέρχονται από τα τοπωνύμια της περιοχής (Τρύπες) η κ Μαραγκού σημειώνει ότι η μεταφορά της ξυλείας, γινόταν εύκολα λόγω της κατωφέρειας των απότομων πλαγιών του δάσους.
Ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου “Σταυρόσχημος” Άρης Διονυσίου ανέφερε στο myjourney πως σε απόσταση περίπου τριών χιλιομέτρων από την παραλία του “Σύμπουλα” υπάρχει μεγάλη σπηλιά την οποίαν διασχίζει υπόγειος ποταμός. Απ’ εκεί, όπως υποστηρίζει, έριχναν τους κορμούς των δέντρων οι οποίοι στη συνέχεια κατέληγαν στην παραλία.
Στον παράλιο χώρο φαίνεται πως υπήρχαν μικρά αγκυροβόλια και μικρά ναυπηγεία για την κατασκευή των πλοιαρίων ενώ στον βυθό της παραλίας του “Σύμβουλα” εντοπίζονται κατάλοιπα από άγκυρες της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Οι μικρές βραχονησίδες, που υπάρχουν εκεί, πιστεύεται ότι χρησιμοποιούνταν για ελλιμενισμό των πλοίων.
Η Ιστορικός και Αρχαιολόγος Άννα Μαραγκού, επισημαίνει πως είναι γνωστές οι αναφορές ιδιαίτερα των Ρωμαίων συγγραφέων για την αφθονία των υλικών στην περιοχή σε οτι αφορά την κατασκευή καραβιών.
Το τοπωνύμιο “Σύμβουλας” ή “Σύμπουλας”
Σχετικά με την ονομασία της θαλάσσιας περιοχής “Σύμπουλα” υπάρχουν δυο εκδοχές. Ο πρόεδρος του κοινοτικού Συμβουλίου Πωμού Ανδρέας Διονυσίου, μιλώντας στο myjourney, ανέφερε πως με βάση την πρώτη εκδοχή η τοποθεσία αποτελούσε σημείο συνεύρεσης των αξιωματούχων και συμβούλων του Μεγάλου Αλεξάνδρου για τις συσκέψεις και τις συνεδριάσεις τους.
Επικρατέστερη φαίνεται πως είναι η δεύτερη εκδοχή η οποία σχετίζεται με τον βασιλικό Μακεδονικό τάφο που εντοπίστηκε στην περιοχή. Από τις ανασκαφές που έγιναν ανευρέθηκε μεταξύ άλλων ένα χρυσό στεφάνι το οποίο εκτιμάται ότι ανήκε σε κάποιον από τους συμβούλους που πλαισίωναν τον Μέγα Αλέξανδρο. Και έτσι προέκυψε η ονομασία “Σύμβουλας”.
Η βυθισμένη πόλη “Αλεξανδρέττα” στο Ακρωτήριο του Πωμού
Στο Ακρωτήριο του Πωμού υπάρχουν τα ερείπια μιας Ελληνιστικής πόλης η οποία όμως είναι βυθισμένη κάτω από την θάλασσα. Η πόλη αυτή, αναγράφεται σε χάρτες του 1500 μ.Χ με το όνομα “Αλεξανδρέττα”.
Όπως αναφέρεται στο πρώτο ιστορικό βιβλίο της Κύπρου, “Ιστορία Χρονολογική της Νήσου Κύπρου” του Αρχιμανδρίτη Κυπριανού, η “Αλεξανδρέττα” ιδρύθηκε από τους Κύπριους βασιλείς του Μαρίου και των Σόλων προς τιμήν του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Οι βασιλείς του Μαρίου και των Σόλων, με βάση τα όσα αναφέρει στο βιβλίο του ο Αρχιμανδρίτης Κυπριανός, είχαν ανταποκριθεί θετικά στην έκκληση του Μεγάλου Αλεξάνδρου για αποστολή στόλου στην Τύρο, την οποίαν ο Μέγας Αλέξανδρος πολιορκούσε για τρεις μήνες μέχρι να την καταλάβει.
Τα ερείπια της αρχαίας Αλεξανδρέττας είναι ποντισμένα και σύμφωνα με μαρτυρίες Καλύμνιων σφουγγαράδων αλλά και δυτών, στο βυθό υπάρχουν κίονες, ψηφιδωτά δάπεδα και κτίσματα. Ολόκληρος ο αρχαιολογικός χώρος είναι βυθισμένος στα νερά της θάλασσας του Ακρωτηρίου του Πωμού.