Οι αινιγματικοί και μυστήριοι μονόλιθοι της Λεμεσού και της Πάφου

Βαθιά “ριζωμένοι” από άγνωστα χέρια στα σπλάχνα της κυπριακής γης και υπερυψωμένοι με μια μεγάλη συμμετρική τρύπα, οι τεράστιοι μονόλιθοι σε περιοχές της Λεμεσού και της Πάφου αλλά και της κατεχόμενης Καρπασίας εξακολουθούν να αποτελούν μυστήριο και αντικείμενο μελέτης από ερευνητές και αρχαιολόγους.

Η “Τρυπημένη” των Κεδάρων
Η “τρύπια” πέτρα στην Πάχνα
Ο μονόλιθος στη Μονή Σαλαμιωτίσσης- Σαλαμιού. Μεταφέρθηκε από το εγκατελειμμένο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη
Ο επιβλητικός μονόλιθος στις Κιβίδες

Από το κατεχόμενο Φλαμούδι της Καρπασίας μέχρι την Σαλαμιού, την Αρχιμανδρίτα, τις Κέδαρες και τα Κούκλια της Επαρχίας Πάφου και από την Δορά, την Ανώγυρα, τα Πλατανίσκια και το Καντού μέχρι την Φασούλα, την Πάχνα και τις Κιβίδες της Επαρχίας Λεμεσού, οι αινιγματικοί τρύπιοι ογκόλιθοι βρίσκονται διάσπαρτοι κοντά σε ξωκλήσια και ναούς.

Η “Τρυπημένη” των Κεδάρων
Η “τρύπια πέτρα” στην Πάχνα
Ο μονόλιθος στην Μονή Σαλαμιωτίσσης
Ο επιβλητικός μονόλιθος στις Κιβίδες

Εκτός από “τρύπιοι μονόλιθοι” είναι γνωστοί και ως “πέτρες ριζιμιές”, “τρυπημένες”, “στυλλάρκα” ή “Άγιες Πέτρες”. Από τους 50 που έχουν καταγραφεί περισώζονται όρθιοι και σε καλή κατάσταση 30 μονόλιθοι.

Στις Κέδαρες
Στην Πάχνα
Στις Πάνω Κιβίδες
Στην Σαλαμιού

Οι περισσότεροι έχουν ύψος από 1 μέχρι και 3 μέτρα ενώ το πλάτος τους φτάνει το 1 μέτρο.

Στις Πάνω Κίβίδες ο μονόλιθος ξεπερνά τα 2 μέτρα ύψος
Στην Πάχνα το ύψος του ξεπερνά το 1.50 μέτρο
Στις Κέδαρες αγγίζει σχεδόν τα 2 μέτρα

Το μύστηριο των τρύπιων λίθων απασχόλησε αρχαιολόγους και ερευνητές για πολλά χρόνια. Ωστόσο, πολλά είναι τα ερωτήματα τα οποία παραμένουν ακόμη  αναπάντητα ως προς τον δημιουργό τους, την περίοδο που κατασκευάστηκαν, με ποιο τρόπο τοποθετήθηκαν και τον σκοπό που εξυπηρετούσαν.

Πέτρες με θεραπευτικές Ιδιότητες?

Ο ιταλικής καταγωγής αρχαιοκάπηλος Πάλμα ντι Τσέσνολα ήταν ο πρώτος ο οποίος ασχολήθηκε με το θέμα των αινιγματικών τρύπιων μονόλιθων. Υποστήριξε ότι οι τεράστιες πέτρες είχαν θεραπευτικές ιδιότητες και ότι μπορούσαν να θεραπεύσουν το πρόβλημα στειρότητας στις γυναίκες.

Έτσι πολλές γυναίκες που δεν μπορούσαν να τεκνοποίησουν πέρναγαν μέσα από την τρύπα της πέτρας για να θεραπευθούν.

Λέγεται πως το τελετουργικό της θεραπείας συμβαίνει μέχρι και σήμερα με διακριτικό τρόπο.

Δείκτες κρυμμένων θησαυρών και Πύλες του Ανεξήγητου? 

Μύθοι και παραδόσεις έχουν μείνει ζωντανές ταξιδεύοντας από στόμα σε στόμα. Αναφέρεται πως οι τεράστιοι ογκόλιθοι υποδείκνυαν τοποθεσίες ανεκτίμητων κρυμμένων θησαυρών.

Ενώ σύμφωνα με μύθους, όταν ο ήλιος περνούσε μέσα από την τρύπα συνέβαινε κάτι το μεταφυσικό και ανεξήγητο καθώς η τρύπα μετατρεπόταν σε πύλη που οδηγούσε στο άγνωστο.

Οι Λυκάονες

Συνδυασμένο με διάφορες παγανιστικές λατρείες, δεν ήταν λίγοι αυτοί που υποστήριζαν πως τη νύχτα με πανσέληνο εμφανίζονταν οι Λυκάωνες όταν κάποιος έμπαινε και έβγαινε από την τρύπα προκειμένου να του
πραγματοποιήσουν οποιαδήποτε επιθυμία χωρίς να «στάξει αίμα».

Μέρος εξοπλισμού ελαιοτριβείου

Σύγχρονες αρχαιολογικές ανασκαφές και μελέτες στα Κούκλια κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι μονόλιθοι που ανευρέθηκαν στην συγκεκριμένη θέση αποτελούσαν μέρος εξοπλισμού αρχαίου ελαιοτριβείου που ανάγεται στην
εποχή του Χαλκού.
Πρώτος ο οποίος διατύπωσε αυτή την θεωρία ήταν ο Henry Guillemard το 1888.
Την άποψη αυτή επιβεβαιώνει και ο πρώην διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων Σοφοκλής Χ’ Σάββας ο οποίος το 1990 πραγματοποίησε ανασκαφές στην τοποθεσία “Στυλλάρκα”, στα Κούκλια. Δίπλα από το μοναδικό ζεύγος μονόλιθων, εντοπίστηκαν πέντε δεξαμενές οι οποίες χρησιμοποιούνταν ως δοχεία συμπίεσης και αποθήκευσης λαδιού. Για τους μονόλιθους των άλλων περιοχών δεν υπάρχει καμία ένδειξη που να δίνει απαντήσεις και λύση στο μυστήριο της ύπαρξης τους.
Η “Τρυπημένη” των Κεδάρων
Από τις επιβλητικές “τρύπιες πέτρες” αυτή που ξεχωρίζει βρίσκεται στην κοινότητα Κέδαρες της Πάφου. Είναι τοποθετημένη σε χωράφι με καταπληκτική θέα, σε κοντινή απόσταση από το εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου.
Η “Τρυπημένη των Κεδάρων “
Με ύψος πέραν των 2 μέτρων και πλάτος ενός περίπου μέτρου είναι γνωστή και ως “η Τρυπημένη των Κεδάρων”. Κανείς δεν γνωρίζει τίποτα είτε για τον δημιουργό της ή για την ηλικία της.

Το 1888 ο Άγγλος αρχαιολόγος, Χόγκαρθ παρατήρησε πως πολλοί κάτοικοι κρέμαγαν ρούχα πάνω στην τρύπα. Όπως και οι υπόλοιπες τρύπες, έτσι και αυτή των Κεδαρών, θεωρείται πως είχε θεραπευτικές ικανότητες. Το μόνο που έπρεπε να κάνουν οι κάτοικοι ήταν να περάσουν μέσα από την τρύπα για να θεραπευτούν. Αν δεν μπορούσε ο άρρωστος να φτάσει στο σημείο, τότε οι συγγενείς κρέμαγαν εκεί τα ρούχα του.

Η κ Βερονίκη, κάτοικος Κεδάρων, διηγείται στο myjourney.world τη δική της προσωπική εμπειρία που βίωσε κατά τα παιδικά της χρόνια. Ήταν μόλις 7 ετών όταν αρρώστησε. Για αρκετές μέρες είχε ψηλό πυρετό που δεν περνούσε και η μητέρα της , όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, είχε ανησυχήσει. Έτσι αποφάσισε να την πάει στην “Τρυπημένη”. Μετά από λίγες ώρες αφού πέρασε την τρύπα, ο πυρετός υποχώρησε και η χαρά της μάνας της ήταν μεγάλη. “Εν ο Άγιος Αντώνιος που με βοήθησε”, λέει συγκινημένη. Σύμφωνα με την κ Βερονίκη, η πέτρα ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Αντώνιο λόγω και της ύπαρξης της εκκλησίας του Αγίου που βρισκεται κοντά από τον μονόλιθο. Παλαιότερα δίπλα από την “Τρυπημένη” είχε και τρέμιθο όπου οι κάτοικοι κρέμαζαν τα ρούχα τους ως τάμα για να θεραπευθούν.

Η δεύτερη φορά που πέρασε από την μικρή τρύπα του μονόλιθου ήταν όταν βρισκόταν στον 8ο μήνα της εγκυμοσύνης της. Παρά τη μεγάλη κοιλιά που είχε, μας αναφέρει, κατάφερε ωστόσο να περάσει. “Ακόμα να καταλάβω, ούτε ο άντρας μου που ήταν μαζί μου εκατάλάβε, πως εκατάφερα να την περάσω”..!

Παρόλο που η αρχαιολογική σκαπάνη στα Κούκλια έδωσε απαντήσεις για τους μονόλιθους εντούτοις ορισμένοι ερευνητές και αρχαιολόγοι ψάχνουν ακόμα να εξηγήσουν το ανεξήγητο και το μεταφυσικό…!
Σημείωση:
Όσοι από εσάς επιθυμείτε να επισκεφθείτε τις μυστήριες “τρύπιες πέτρες” σημειώστε…
• Ο μονόλιθος στην Πάχνα βρίσκεται σε απόσταση 300 μέτρων από το ξωκλήσι Αγίου Στεφάνου.
•Στις Πάνω Κιβίδες, στον προαύλιο χώρο των Αγίων Ακίνδυνων, δίπλα από τη βρύση.
•Στη Σαλαμιού, η πέτρα βρίσκεται στους κήπους της Μονής Παναγίας Σαλαμιωτίσσης.
•Και..στις Κέδαρες λίγο έξω από το χωριό κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου. Υπάρχει πινακίδα είτε έρχεστε από Πάφο είτε από Λεμεσό.