Σημείο αναφοράς και στολίδι για την πόλη της Πάφου αποτελεί ο επιβλητικός φάρος η έκταση του οποίου εντάσσεται στον αρχαιολογικό χώρο που βρίσκεται δίπλα από το γραφικό λιμανάκι της Κάτω Πάφου. Η παρουσία του φανερώνει και αποδεικνύει την ιστορική πορεία της Κύπρου μέσω των θαλασσών και της σχέσης της με τους ανθρώπους της θάλασσας. Τα έργα αποκατάστασης που έγιναν πρόσφατα και η ανάδειξη του ίδιου του μνημείου λειτουργεί πλέον ως ενδεικτική πτυχή της μακραίωνης πολιτιστικής κληρονομιάς της Πάφου.
Ο φάρος της Κάτω Πάφου είναι ο πρώτος που χτίστηκε στην Κύπρο από τους Άγγλους το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και συγκεκριμένα το 1888. Κοντά στο λιμάνι και το Μεσαιωνικό κάστρο της Πάφου άναψε ο πρώτος φανός της Κύπρου για να βοηθήσει τους ναυτικούς στην είσοδό τους στην πόλη κατά τις βραδινές ώρες.
Ακολούθησε η κατασκευή των φάρων στο Κάβο Γκρέκο, στην περιοχή της Αγίας Νάπας, στο Κάβο Κίτι στην περιοχή της Λάρνακας και στο Κάβο Γάτα στην περιοχή του Ακρωτηρίου της επαρχίας Λεμεσού. Με την αγγλική κατοχή μια αλυσίδα από φάρους, που κτίζονται με συστηματικό σχεδιασμό, καλύπτει μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα ολόκληρο το νησί.
Ο νεότερος χρονολογικά φάρος στην Κύπρο είναι αυτός που δεσπόζει στο ακρωτήριο του Ακάμα από το 1989. Ξεχωρίζει όχι μόνο για τη σιδερένια κατασκευή του, αλλά και για το ύψος του, που αγγίζει τα 211 μέτρα, γεγονός που τον καθιστά ως τον ψηλότερο φάρο της Κύπρου.
Ο επιβλητικός φάρος της Κατω Πάφου αποτελεί δείγμα μοντέρνων φωτοβολταϊκών συστημάτων. Εκτός του ότι λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια, η φωτεινή του εμβέλεια φτάνει τα 17 ναυτικά μίλια. Έχει επίσης την δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας για 25 μέρες γεγονός που διασφαλίζει την κανονική λειτουργία του ανεξάρτητα από ηλιοφάνεια ή όχι. Με τον ίδιο τρόπο λειτουργούν και υπόλοιποι φάροι των ελεύθερων περιοχών της Κύπρου τους οποίους διαχειρίζεται η Αρχή Λιμένων.
Οι καθαρές γραμμές και η αυστηρότητα της όψης του φάρου της Κάτω Πάφου αποκαλύπτουν την κατασκευαστική λειτουργικότητα και ακρίβεια. Η απουσία των αρχιτεκτονικών υπερβολών και ο γεωμετρικής μορφής συμπαγής όγκος του βασίζεται στην οικοδομική αρχή ότι «η λειτουργία οδηγεί στη μορφή». Η πέτρα κυριαρχεί στην κατασκευή, υλικό που φροντίζει ούτως ώστε να δίνεται η εντύπωση του φάρου ως φυσικού στοιχείου στο περιβάλλον. Κτισμένος με τον γνωστό παραδοσιακό τρόπο ο Φάρος της Κάτω Πάφου συμπληρώνει τη γραφικότητα του τοπίου και με την επιβλητικότητα του οικοδομήματός του συγκεντρώνει αρκετούς επισκέπτες κατά τη διάρκεια του χρόνου αλλά κυρίως κατά την τουριστική περίοδο.
Ο ρόλος του φάρου της Κάτω Πάφου σήμερα μπορεί να μην είναι ο ίδιος με παλιά, αλλά σίγουρα αποτελεί μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, εφόσον δημιουργεί το ανάγλυφο και πολυχρωματικό φυσικό τοπίο του νησιού. Στο σύμπλεγμα του φάρου περιλαμβάνονται και άλλα υποστατικά όπως τα δωμάτια του φαροφύλακα στα οποία, μετά την ολοκλήρωση των έργων βελτίωσης και ανάδειξης, λειτουργεί σε μόνιμη βάση έκθεση υπό τον τίτλο: « Κύπρος, θάλασσα και φάροι- Μια διαχρονική Ιστορία».
