Ελληνόσπηλιος, πέτρινο υδραγωγείο και άλλοι αρχαιολογικοί χώροι της Χλώρακας

Χτισμένο αμφιθεατρικά σε λόφο, ύψους 70 μέτρων, με θέα την πανέμορφη θάλασσα της Μεσογείου και σε απόσταση μόλις τρία χιλιόμετρα από το κέντρο της Πάφου, είναι το χωριό που μεγάλωσα και αγαπώ πάρα πολύ! Η Χλώρακα! Με την πλούσια ιστορία, τους μύθους, τις παραδόσεις, την αυθεντική ομορφιά και τα ίχνη των αιώνων ακόμη ζωντανά.

Η γειτνίαση της Χλώρακας με το κέντρο της Πάφου είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του πληθυσμού της αλλά και την ραγδαία τουριστική της ανάπτυξη. Παρά την έντονη οικιστική ανάπτυξη και δημιουργία τουριστικών μονάδων διατηρεί την γραφικότητα και τον ιδιαίτερο της χαρακτήρα.

Τη μακραίωνη ιστορία του χωριού μαρτυρούν τα σημαντικά ευρήματα, που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη του Πανεπιστημίου της Ολλανδίας, από τον αρχαίο οικισμό στην τοποθεσία Παλλούρες, τα οποία ανάγονται στην εποχή του χαλκού. Αρκετές τοποθεσίες του χωριού συνδέονται επίσης με μύθους, θρύλους και παραδόσεις οι οποίες σχετίζονται με τη θρυλική μορφή της Ρήγαινας.

Επιπλέον, η Χλώρακα διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στον αγώνα της ΕΟΚΑ. Ο Γεώργιος Γρίβας, αποβιβάστηκε από το πλοίο Σειρήν στην τοποθεσία «Αλυκή» απ’ όπου και πρωτοάναψε η φλόγα για δράση ενάντια στον αποικιακό ζυγό . Η Χλώρακα, χαρακτηρίζεται και ως ηρωομάνα αφού σε κάθε κάλεσμα της πατρίδας και του έθνους πάντοτε δήλωνε παρούσα. Σημαντική ήταν η προσφορά της στους Βαλκανικούς πολέμους αλλά και τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο με 32 Χλωρακιώτες, οι οποίοι συμμετείχαν σε αυτόν το τιτάνιο κοινό αγώνα αντίστασης κατά του φασισμού και συνεισέφεραν τα μέγιστα  για την προάσπιση της ελευθερίας των λαών και της οικουμενικής ειρήνης.

Το Myjourney, σας παρουσιάζει τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της αγαπημένης μου Χλώρακας οι οποίοι αν και βρίσκονται σε περίοπτη θέση ωστόσο οι πλείστοι τους προσπερνάμε.

Ο Ελληνόσπηλιος

Μπορεί να μην διαθέτει τη μεγαλοπρέπεια των Τάφων των Βασιλέων στην Κάτω Πάφο ωστόσο αποτελεί σπουδαίο αρχαιολογικό θησαυρό για την κοινότητα καθώς συνδέεται άμεσα με την ιστορία της. Βρίσκεται στην τοποθεσία «Ροδαφίνια» και συγκεκριμένα σε χωράφι που εφάπτεται του δρόμου ο οποίος είναι παράλληλος με την παραλιακή λεωφόρο που οδηγεί προς Κάτω Πάφο και Κόλπο Κοραλλίων.

Ο υπόγειος, μνημειακός, λαξευτός τάφος, αν και μικρός, παρουσιάζει ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον. Διαθέτει είσοδο με σκαλοπάτια που οδηγεί στο θάλαμο ο οποίος έχει μία ταφική θήκη. Είναι σκαλισμένος σε στέρεο βράχο και χρονολογείται στην Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδο.

Το “αυλάτζιν της Ρήαινας”

Πρόκειται για πέτρινο υδραγωγείο μεταφοράς νερού από τις ορεινές περιοχές προς τη Χλώρακα και άλλες παράλιες τοποθεσίες. Σύμφωνα με τον αρχαιολογικό λειτουργό του τμήματος Αρχαιοτήτων, Ευστάθιο Ράπτου, δεν έχει γίνει κάποια δημοσίευση ή έρευνα η οποία να δίνει περεταίρω πληροφορίες και στοιχεία για την χρονολογία, το μήκος και τον τρόπο κατασκευής του.

Το «αυλάτζιν της Ρήαινας» συνδέεται με την θρυλική μορφή της Ρήγαινας. Ο Χρήστος Μαυρέσιης, στο βιβλίο του «Χλώρακα: Ιστορική και λαογραφική μελέτη» αναφέρει πως σύμφωνα με την παράδοση ο Διγενής αγάπησε την Ρήγαινα κι αυτή με την προϋπόθεση να ανταποκριθεί στον έρωτα του, ζήτησε να της φέρει νερό στην περιοχή. Ο Διγενής, δέχτηκε τον όρο της Ρήγαινας και έφτιαξε το αυλάκι, τμήματα του οποίου σώζονται, όπως αναφέρεται στο βιβλίο, σε διάφορες περιοχές της Πάφου.

Σημαντικές ανασκαφές στην τοποθεσία Παλλούρες

Κατάλοιπα ενός μεγάλου κτιριακού συγκροτήματος έκτασης περίπου τεσσάρων εκταρίων που χρονολογείται στη Μέση και Ύστερη εποχή του χαλκού έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη της ομάδας του Πανεπιστημίου Leiden της Ολλανδίας στον αρχαίο οικισμό Χλώρακας – Παλλούρες.

Φώτο Ανδρέας Κυριάκου

Η συγκεκριμένη θέση ανήκει σε μια συγκεκριμένη ομάδα χαλκολιθικών οικισμών εντός της Επαρχίας Πάφου η οποία έγινε ευρέως γνωστή κυρίως από τις παλαιότερες ανασκαφές στη θέση Λέμπα – Λάκκοι και στην Κισσόνεργα -Μοσφίλια. Από τις μέχρι τώρα έρευνες διαφαίνεται ότι ο οικισμός στη θέση Χλώρακα – Παλλούρες, έκτασης περίπου 4 εκταρίων, υπήρξε σημαντικός κατά την Χαλκολιθική περίοδο. Οι κάτοικοι του είχαν πρόσβαση σε πυριτόλιθο και πικρόλιθο για την κατασκευή ειδωλίων, διέθεταν μεταλλικά αντικείμενα και μεγάλα καλοχτισμένα σπίτια.

Εντοπίστηκαν μεταξύ άλλων κατάλοιπα κυκλικών κτισμάτων της χαλκολιθικής περιόδου διαστάσεων από 5 μέτρα μέχρι και μνημειακά κτίσματα διαμέτρου 20 μέτρων. Αποκαλύφθηκαν επίσης αποθηκευτικά αγγεία, εστίες, εγκαταστάσεις αλέσματος καθώς και μια ιδιαίτερα υπερυψωμένη εστία. Σημαντικά ευρήματα, σπουδαίας αρχαιολογικής αξίας υπάρχουν σε άλλα 17 τεμάχια που γειτνιάζουν με την περιοχή.