Ένα πραγματικό έργο τέχνης , δημιούργημα της ίδιας της φύσης , εκπλήσσει και συναρπάζει όλους όσοι επισκεφθούν την περιοχή των «Αγίων Πέντε» , στη Γεροσκήπου.
Η τοποθεσία , βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο της βόρειας πλευράς του δήμου Γεροσκήπου , όπου εκεί πέραν από τους λαξευτούς τάφους των Αγίων Πέντε , Αυξέντιου, Ευγένιου, Ευστράτιου, Μαρδάριου και Ορέστη , υπάρχει επίσης , ο άγνωστος για πολλούς, μεγαλοπρεπής βράχος ο οποίος μοιάζει με τη μορφή ενός άνδρα .
Αντικρίζοντας αυτό το αριστούργημα διερωτάται κανείς κατά πόσον πρόκειται για ανθρώπινο έργο ή αν είναι ένα ακόμα από τα πολλά θαύματα της φύσης.
Η επιβλητική , ισχυρή και εκφραστική ανδρική μορφή πάνω στο βράχο σου δίνει την εντύπωση ότι βρίσκεται εκεί σαν φρουρός και ως προστάτης της Γεροσκήπου . Από το συγκεκριμένο σημείο η πανοραμική θέα της πόλης είναι μοναδική και σε μαγεύει .
Τοποθεσία Άγιοι Πέντε
Πρόκειται για τάφους λαξευμένους στους βράχους , οι οποίοι κατά τη πρωτοχριστιανική περίοδο μετατράπηκαν σε ασκητήρια και κατόπιν σε χώρους λατρείας εις μνήμη των ασκητών αυτών. Σε μεγάλα σημεία του βράχου, στο εσωτερικό του ναϋδρίου (μικρού ναού) των “Αγίων Πέντε” Αυξέντιου, Ευγένιου, Ευστράτιου, Μαρδάριου και Ορέστης, διατηρούνται τοιχογραφίες.
Τον Νοέμβριο του 2002, χωματουργικές εργασίες στην τοποθεσία «Άγιοι Πέντε», έφεραν στο φως σημαντικά πρωτοχριστιανικά κατάλοιπα. Το καλοκαίρι του 2003, έγιναν σύντομες σωστικές εργασίες από το Τμήμα Αρχαιοτήτων, όμως δυστυχώς, η βασιλική που δέσποζε της περιοχής καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς . Ωστόσο η ποικιλία και η ποιότητα των εισηγμένων μαρμάρων (κολόνες, τράπεζες προσφορών) και τα σπαράγματα της εντοίχιας διακόσμησης (επιπεδόγλυφα, ψηφιδωτά, τοιχογραφίες) προδίδουν ένα εξαιρετικά πλούσιο κτίριο. Το κοιμητηριακό σύμπλεγμα το οποίο σώθηκε φαίνεται να βρισκόταν σε άμεση σχέση με τη βασιλική. Οι μεγαλοπρεπείς τάφοι και τα μεγάλα οστεοφυλάκια, που, αν και είχαν συληθεί, έδωσαν πλούσιο υλικό: νομίσματα, ορειχάλκινα και οστέϊνα εξαρτήματα, χρυσά κοσμήματα κ.ά. Δύο ακέραια ψηφιδωτά και εκατοντάδες κομμάτια άλλων δείχνουν ότι μερικές τουλάχιστον από τις ταφές καλύπτονταν από ψηφιδωτά δάπεδα, κάτι που παρατηρείται για πρώτη φορά στην Κύπρο.
Η περιοχή είναι γνωστή και με το τοπωνύμιο “Άγιος Πολλοτζέλλαρος” το οποίο πιθανό να αποτελεί ανάμνηση κάποιου ανώνυμου ασκητή που έζησε στο σπήλαιο αυτό. Η κύρια περίοδος χρήσης του χώρου χρονολογείται μεταξύ του 5ου και του 7ου αιώνα μ.Χ.
