Φοίνικας, ένα «χωριό-φάντασμα» του οποίου ο εγκαταλελειμμένος οικισμός του προκαλεί δέος στον επισκέπτη. Ερημώθηκε, καταστράφηκε, θυσιάστηκε και εγκαταλείφτηκε από τους τελευταίους εναπομείναντες κατοίκους για τις ανάγκες δημιουργίας της τεχνητής λίμνης του Ασπρόκρεμνου που τον περιβάλλει προκειμένου να υδροδοτηθούν οι γύρω περιοχές.
Αν και το νερό του Ασπρόκρεμνου κάλυψε ελάχιστα από τα κτίσματα του εγκαταλελειμμένου οικισμού, ωστόσο το φράγμα ανέκοψε κάθε επαφή του χωριού με τις γύρω περιοχές, αναγκάζοντας και τους τελευταίους κατοίκους να μετοικήσουν στην Πάφο, που βρίσκεται σε απόσταση μόλις 3 χιλιομέτρων.
Σήμερα, όσοι επιδιώκουν να επισκεφθούν τον ερειπωμένο και δυσπρόσιτο οικισμό, γοητεύονται από την άγνωστη ιστορία του. Το 1191 μ.Χ., ο βασιλιάς της Αγγλίας, Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος εισέβαλε στην Κύπρο, κατέκτησε τη Λευκωσία νικώντας τους Βυζαντινούς και άρχισε να επεκτείνεται στο υπόλοιπο νησί. Αφού το λεηλάτησε, το πούλησε στους «Ναΐτες Ιππότες». Εκείνοι με τη σειρά τους, ίδρυσαν την ανώτερη στρατιωτική διοίκηση του Φοίνικα, προκειμένου να ελέγχουν και να κυβερνούν τις επαρχίες της Πάφου και της Λεμεσού. Ο λόγος που επέλεξαν το μικρό χωριό του Φοίνικα ως «πρωτεύουσα» της διοίκησής τους, ήταν το στρατηγικό σημείο στο οποίο βρισκόταν. Χτισμένο σε επίπεδη περιοχή ανάμεσα στον ποταμό Ξεροπόταμο και μίας κάθετης, πανύψηλης πλαγιάς, ο οικισμός αποτελούσε πραγματικό απόρθητο φρούριο.
Έτσι, για πολλά χρόνια, ο Φοίνικας βρισκόταν στην κυριότητα των ιπποτών, οι οποίοι υπήρξαν σκληροί με τους ντόπιους. Έπειτα, πέρασε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα στα χέρια των Γάλλων Λουζινιανών και τέλος, η ανεξαρτησία της Κύπρου το ’60 έφερε και την ανεξαρτησία του Φοίνικα. Δεν έμελλε όμως να κρατήσει πολύ. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, χτίστηκε το φράγμα του Ασπρόκρεμμου και το ιστορικό χωριό ερημώθηκε οριστικά.
Σήμερα, το εγκαταλελειμμένο αυτό χωριό αποτελεί πολύ προσφιλές θέμα για τους φίλους της φωτογραφικής τέχνης, κυρίως αντικρίζοντάς το από το σημείο όπου μοιάζει να αιωρείται πάνω από το φράγμα του Ασπρόκρεμμου.
Ο Φοίνικας, άλλωστε, ήταν γνωστός στους παλαιότερους κατοίκους της γύρω περιοχής και σαν «το βυθισμένο χωριό», αφού αρκετά από τα σπίτια του χάνονταν όταν ανέβαινε η στάθμη των νερών του φράγματος. Μια εικόνα που τη συναντούμε και στην περιοχή του παλιού χωριού της Άλασσας, που το «κατάπιε» το φράγμα του Κούρρη.
