Στην Ανατολία, 86 χιλιόμετρα βόρεια της πόλης Αντιγιαμάν υψώνεται το όρος Νεμρούτ, το οποίο κοσμούν επιβλητικά αγάλματα το ύψος των οποίων αγγίζει έως και 9 μέτρα.
Πρόκειται για ένα βουνό, της οροσειράς του Ταύρου, 2.150 μέτρων, στην κορυφή του οποίου βρίσκεται ένα ταφικό-λατρευτικό σύμπλεγμα των ύστερων ελληνιστικών χρόνων δημιουργημένο από τον Αντίοχο Α’ , βασιλιά της Κομμαγηνής.
Ο Αντίοχος, στην προσπάθεια του να εδραιώσει την ηγεμονία και να συνταιριάξει τις ποικίλες πολιτισμικές παραδόσεις του βασιλείου του, επινόησε ένα ιδιαίτερο θρησκευτικό πάνθεο που περιελάμβανε ελληνικές, αρμενικές και περσικές θεότητες καθώς και τον ίδιο και τη δυναστεία του. Το ιερό του όρους Νεμρώδ βρίσκεται επάνω σε τύμβο διαμέτρου 150 μέτρων σε ύψος 45 μέτρων πάνω από την φυσική κορυφή του βουνού.
Ο τύμβος περιβάλλεται από τρία πλατώματα στα βόρεια, στα δυτικά και στα ανατολικά. Στο δυτικό και το ανατολικό πλάτωμα υπάρχουν μεγάλα λατρευτικά αγάλματα, τα οποία φτάνουν εως και τα 10 μέτρα ύψος. Αναπαριστούν τον Αντίοχο ανάμεσα σε σύνθετες θεότητες με στοιχεία των ελληνικών, αρμενικών και περσικών θρησκειών. Τα αγάλματα αυτά αναπαριστούν τον Δία-Ωρομάσδη, τον Απόλλωνα-Μίθρα-Ήλιο-Ερμή, τον Ηρακλή-Αρτάγνη-Άρη και την τοπική θεότητα Κομμαγένη, που αντιστοιχεί στην αρχαιοελληνική θεά Τύχη. Έχουν πρόσωπα ελληνικής τεχνοτροπίας και ρούχα περσικής και αρμενικής.
Εκατέρωθεν της σειράς των προαναφερθέντων αγαλμάτων βρίσκονται από δύο αγάλματα-προστάτες που αναπαριστούν έναν αετό και ένα λιοντάρι. Στο πίσω μέρος τους υπάρχουν επιγραφές στα ελληνικά με ακριβείς οδηγίες για το πώς πρέπει να λατρεύεται ο βασιλιάς εν ζωή και μετά θάνατον.
Το σύμπλεγμα πάντως θεωρείται ημιτελές και δεν υπάρχουν ενδείξεις πως πραγματοποιήθηκαν ποτέ τελετές σε αυτό. Στον χώρο βρέθηκαν εργαλεία από γυαλί και οστά ζώων αλλά καμία, μέχρι στιγμής, απόδειξη κατοικιών και οικισμού αφού δεν υπάρχουν καθόλου ίχνη οικόσιτων φυτών και ζώων.
Το σημερινό όνομα του βουνού συνδέεται με τον βασιλιά Νεμρώδ – μυθικό πρόσωπο που αναφέρεται εξίσου στη Βίβλο και στο Κοράνι. Νεμρούτ, στα κουρδικά σημαίνει “αθάνατος”.
Ο λατρευτικός αυτός χώρος έχει χαρακτηριστεί το 1987 ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.
