Ακάμας : Η ιστορία του ξεχασμένου μεταλλείου της “Μαγνησίας”

Χερσόνησος του Ακάμα ! Μια μοναδικής ομορφιάς περιοχή , ένας τόπος ευλογημένος της κυπριακής γης που υπερηφανεύεται τόσο για τα απόκρημνα τοπία ,  τις απομονωμένες αμμώδεις παραλίες , τις κοιλάδες , τις χαράδρες , τις θαλασσινές σπηλιές , τα εντυπωσιακά ακρωτήρια με την υπέροχη θέα στη Μεσόγειο όσο και για την πλούσια ιστορία , τους μύθους και τις παραδόσεις.

Πέραν όμως από τις φυσικές ομορφιές της περιοχής, τη σπάνιου είδους χλωρίδα και πανίδα, τη μεγάλη ιστορία και τον σπουδαίο αρχαιολογικό θησαυρό, στον Ακάμα μπορεί να συναντήσει κανείς και κατάλοιπα παλαιών μεταλλείων καθώς σε κάποιες τοποθεσίες υπάρχουν ακόμα τα απομεινάρια υπόγειων στοών, φούρνων και καμινιών, που χρησιμοποιούντο για την επιτόπου επεξεργασία του μεταλλεύματος .

Το εγκαταλελειμμένο μεταλλείο της “Μαγνησίας” στη χερσόνησο του Ακάμα  

Μέσα στο πυκνόφυτο δάσος του Ακάμα και συγκεκριμένα τρία περίπου χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Νέου Χωριού, ανάμεσα στις περιοχές Μαύρη Σιηνιά και Κεφαλοβρυσιά , βρίσκεται το εγκαταλελειμμένο μεταλλείο της «Μαγνησίας» .  Το μοναδικό ορυκτό που εντοπίστηκε στην  περιοχή αναφέρεται σε μαγνησίτη ή λευκόλιθο ή αλλιώς ανθρακικό μαγνήσιο. Οι συγκεντρώσεις έτυχαν περιορισμένης εκμετάλλευσης και συγκεκριμένα τα κοιτάσματα εκμεταλλεύτηκαν  μεταξύ των χρόνων 1921 – 1922 και 1944 – 1953. Από όλες τις εμφανίσεις, οι πλέον αξιόλογες είναι αυτές στις τοποθεσίες «Σκοτεινή» και «Μαγνησία». Στη πρώτη έγινε μια μικρή επιφανειακή εκσκαφή, ενώ στη Μαγνησία έγινε μικρής κλίμακας υπόγεια  εκμετάλλευση.

Ο Γιώργος Μαλιώτης, ο οποίος εργάστηκε στο μεταλλείο της «Μαγνησίας» και με τον οποίον επικοινώνησε το Myjourney.world ανέφερε ότι η μεταλλευτική δραστηριότητα για το μαγνησίτη ή λευκόλιθο ήταν πολύ περιορισμένη κυρίως λόγω του μικρού μεγέθους των εμφανίσεων αλλά και της χαμηλής τους ποιότητας. Πρόσθεσε πως οι εμφανίσεις του συγκεκριμένου μεταλλεύματος  περιορίζονται όλες μέσα στο πέτρωμα του σερπεντινίτη αφού ο μαγνησίτης , είπε, είναι προϊόν αλλοίωσης του σερπεντινίτη.

Σύμφωνα πάντα με τον κ Μαλιώτη, η δραστηριότητα φαίνεται να αρχίζει από την εποχή του 1921 – 1922 όπου η Cyprus Magnesite Co. Ltd. εξόρυξε περί τους 1100 τόνους μαγνησίτη. Το 1931 , η εταιρεία Cyprus Sulphur and Copper Company Ltd που δραστηριοποιείτο στα Μεταλλεία της Λίμνης, εξασφάλισε Ερευνητική Άδεια στη περιοχή των εμφανίσεων και απασχολήθηκε μόνο για λίγους μήνες  εξορύσσοντας  65 περίπου τόνους μαγνησίτη. Το 1944 , μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου , επαναρχίζει η δραστηριότητα στη περιοχή, πάντοτε σε μικρή κλίμακα, η οποία τερματίστηκε το 1953. Κατά την περίοδο αυτή εξορύχθηκαν συνολικά περί τους 560 τόνους. Η δραστηριότητα αυτή φαίνεται να έγινε από την εταιρεία  Z.D. Pierides and Partners. Συνολικά έχουν εξορυχθεί 1800 περίπου τόνοι μαγνησίτη.

Το 1983 , αναφέρει ο κ Μαλιώτης , η Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία Λτδ εξασφάλισε Ερευνητική Άδεια η οποία κάλυπτε την περιοχή των εμφανίσεων στη τοποθεσία Μαγνησία και αφού τις ερεύνησε λεπτομερώς  και επιβεβαίωσε την επέκταση του μαγνησίτη σε βάθος, εγκατέλειψε την Άδεια λόγω τις κακής ποιότητας του υλικού .

Ο Γεωγράφος Εμμάνουελ Ιωάννου  , μιλώντας στο Myjourney.World, αναφέρει ότι στο μεταλλείο της «Μαγνησίας» υπήρχαν τρεις ξεχωριστές περιοχές εξόρυξης. Η δυτικότερη περιοχή της Μαγνησίας φέρει ένα απόθεμα μπάζων , ένα χώρο ανοικτής εκσκαφής  και 2 μεγάλες γαλαρίες μήκους 30 περιπου μέτρων και ύψους δυο περίπου μέτρων . Αν και δεν πρόκειται , προσθέτει , για ευθείες γαλαρίες ωστόσο , επισημαίνει , σε αυτές δεν υπάρχουν διακλαδώσεις οι οποίες να ενώνονται  με  άλλες  γαλαρίες .

Ανατολικά της μακρινής διαδρομής του μονοπατιού της φύσης «Σμιγιές», σύμφωνα με τον Εμμάνουελ Ιωάννου υπάρχουν αρκετές είσοδοι ακανόνιστου σχήματος και σημάδια εργαλείων χειρός στα πετρώματα. Στην περιοχή υπάρχει επίσης καμίνι όπου οι μεταλλωρύχοι επεξεργάζονταν το πέτρωμα για να  ξεχωρίσουν το μαγνήσιο από το υπόλοιπο πέτρωμα .

Επιπλέον ,  400 περίπου μέτρα πριν από τις γαλαρίες του μεταλλείου Μαγνησίας , στην αριστερή πλευρά του δρόμου υπάρχουν θεμέλια ή ερείπια από οικίες τα οποία , σύμφωνα με τον κ Ιωάννου, εκτιμάται ότι χρησιμοποιούνταν ως καταλύματα από τους υπαλλήλους του μεταλλείου με την κοντινή πηγή να βρίσκεται σε πολύ μικρή απόσταση , στην περιοχή Κεφαλοβρυσιάς.

Ο Γιαννάκης Βουνιώτης,  ο οποίος εργάστηκε στο μεταλλείο της «Μαγνησίας», ανέφερε στο Myjourney.world ότι το μετάλλευμα μεταφερόταν στην αποβάθρα της  Λίμνης  από το μεταλλείο με καμήλες και γαϊδουριά με σκοπό την  εξαγωγή του μαγνησίτη σε ευρωπαϊκές χώρες .

Ο Γιαννάκης Βουνιώτης στη γαλαρία του μεταλλείου “Μαγνησίας”

Ο Ανώτερος Λειτουργός του τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης Χριστόδουλος Χ’ Γεωργίου , με τον οποίον επικοινώνησε το Myjourney.world αναφέρει ότι το μεταλλείο λειτουργούσε σε συνδυασμό υπόγειων και επιφανειακών λατομεύσεων . Ο μαγνησίτης βρισκόταν υπο μορφή φλεβών ή φακών μέσα σε σερπεντινιωμένα  υπερβασικά πετρώματα τα οποία συναντώνται και στην οροσειρά του Τροόδους . Πρόκειται , σημειώνει ο κ Χ’ Γεωργίου , για τον οφιόλιθο του Τροόδους που αποτελεί ένα από τα σπανιότερα πετρώματα στον πλανήτη . Το σύμπλεγμα των πετρωμάτων που αποτελεί τον οφιόλιθο του Τροόδους αντιπροσωπεύει ένα κομμάτι ωκεάνιου φλοιού της γης και του ανώτερου μανδύα της γης που χρονολογείται πριν από 90 εκατομμύρια χρόνια .

Ο μαγνησίτης ,σύμφωνα με τον Ανώτερο Λειτουργό του τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης , εμφανίζεται στη φύση σε δύο σημαντικές μορφές,  ως άμορφη και ωςκρυσταλλική μορφή. Στην Κύπρο , συναντάται  μόνο η πρώτη . Ο άμορφος μαγνησίτης , καταλήγει ο κ Χ’ Γεωργίου, είναι πορσελάνινος , κρυπτοκρυσταλλικός και ασπρόμαυρος όταν είναι καθαρός .

Άλλες εμφανίσεις του  μαγνησίτη στον Ακάμα εντοπίζονται  κοντά στη Φοντάνα Αμορόζα και τη Λάρα.

Διαβάστε ακόμη για την ονειρική λίμνη της Κινούσας η οποία δημιουργήθηκε μετά την εγκατάλειψη των δυο μεταλλείων που λειτουργούσαν στην περιοχή

Διαβάστε επίσης για τη μυστική λίμνη στην καρδιά του δάσους Πάφου


*Απαγορέυεται η αντιγραφή , αναδημοσίευση και αναπαραγωγή του συγκεκριμένου άρθρου χωρίς την γραπτή έγκριση της δημιουργού.