Σκαρφαλωμένη στις ακτές της Πελοποννήσου και σμιλεμένη σε βράχο σαν γλυπτό βρίσκεται η καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς. Η ονομασία της πόλης “Μονεμβάσια” σημαίνει “μοναδική είσοδος”. Η “κρυμμένη” πόλη αποτελεί ένα τεράστιο βυζαντινό φρούριο πάνω σε ένα βράχο, ο οποίος αποσχίστηκε από την ξηρά ύστερα από ένα μεγάλο σεισμό πριν από εκατοντάδες χρόνια. Ωστόσο μια μικρή νησίδα μήκους 400 μέτρων ενώνει το βράχο με την παλιά πόλη της Λακωνίας. Ο ποιητής, Γιάννης Ρίτσος είχε αποκαλέσει τη Μονεμβασιά «πλοίο από πέτρα», καθώς ο βράχος της μοιάζει με πλοίο. Σήμερα η Μονεμβασιά αποκαλείται και «Γιβραλτάρ της Ανατολής», καθώς είναι πανομοιότυπη – σε σμίκρυνση βέβαια- με τον βράχο του Γιβραλτάρ.
Η Μονεμβασιά είναι μία από τις πιο καλαίσθητες καστροπολιτείες της Ελλάδας, διατηρώντας ατόφια την παράδοση και την ατμόσφαιρα που απορρέει από τα μεσαιωνικά τείχη και τα στριφογυριστά καλντερίμια. Ένας από τους πιο παραμυθένιους και ιδιαίτερους ταξιδιωτικούς προορισμούς στην Ελλάδα τον οποίον πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε.
Παλιά καλοδιατηρημένα αρχοντικά με τα οικόσημα και τις αψίδες, βαριές ξύλινες πόρτες, πλακόστρωτα καλντερίμια και περίπου σαράντα παλιές εκκλησιές, δημιουργούν ένα σκηνικό γαλήνης και νοσταλγίας.
Η ειδυλλιακή Καστροπολιτεία της Λακωνίας διαιρείται σε δύο τμήματα: στην Άνω Πόλη, κτισμένη στο πλάτωμα της κορυφής του βράχου, ακατοίκητη σήμερα και στην Κάτω Πόλη που είναι κτισμένη στη νοτιοανατολική πλευρά του βράχου. Και οι δύο πόλεις περιβάλλονται από τείχη και επικοινωνούν μεταξύ τους με μια σκάλα λαξευμένη στο βράχο.
Η Κάτω Πόλη
Το κεντρικό καλντερίμι που ξεκινά από την πύλη του Κάστρου, οδηγεί στην κεντρική πλατεία με το κανόνι, που μοιάζει με ένα μεγάλο μπαλκόνι με θέα στη θάλασσα.
Εκεί βρίσκεται η εκκλησία του Ελκόμενου Χριστού με σπάνιες εικόνες, μοναδικά έργα τέχνης, από τις οποίες ξεχωρίζει εκείνη της Σταύρωσης η οποία επέστρεψε πρόσφατα στην εκκλησία έπειτα από ένα μεγάλο περιπετειώδες ταξίδι και φυλάσσεται κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας.
Στην κεντρική πλατεία βρίσκεται και το Αρχαιολογικό Μουσείο, το οποίο χτίστηκε τον 16ο αιώνα και λειτουργούσε αρχικά ως τζαμί. Τέλος στην Κάτω Πόλη αξίζει μια επίσκεψη στο σπίτι του μεγάλου ποιητή Γιάννη Ρίτσου, όπου βρίσκεται και η προτομή του, ακριβώς μετά την πύλη. Ο Ρίτσος γεννήθηκε στην Μονεμβασιά και ο κεντρικός δρόμος φέρει το όνομά του.
Μια άλλη σπουδαία εκκλησία της Μονεμβασιάς είναι η πέτρινη Μυρτιδιώτισσα, η οποία κτίστηκε το 1690. H εκκλησία οφείλει το όνομά της στην εικόνα της παναγίας που βρέθηκε μέσα σε μυρτιές και μεταφέρθηκε από το νησί των Κυθήρων στην Μονεμβασιά. Αργότερα, η εκκλησία μετονομάστηκε σε «Παναγία Κρητικιά» επειδή τον 17ο αιώνα εγκαταστάθηκαν γύρω της πολλοί Κρητικοί.
Το Επάνω Κάστρο
Από την Κάτω πόλη ξεκινά το ανηφορικό καλντερίμι που οδηγεί στο Επάνω Κάστρο ή Γουλά, το δεύτερο οικισμό που δεν κατοικείται. Η θέα από το Επάνω Κάστρο είναι μαγευτική ενώ αξίζει μια επίσκεψη στην επιβλητική εκκλησία της Αγίας Σοφίας, που ορθώνεται στο χείλος του γκρεμού, 300 μέτρα πάνω από το Μυρτώο πέλαγος. Η εκκλησία αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς ναούς της μεσοβυζαντινής περιόδου σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Χτίστηκε το 12ο αιώνα και θεωρείται αντίγραφο της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης.
Οι παραλίες
Το Πορτέλο, η μικρή πύλη των τειχών που βγάζει στη θάλασσα, δεχόταν τα εμπορεύματα από τα καράβια. Σήμερα είναι η δροσερή ανάπαυλα για τους ταξιδιώτες του καλοκαιριού, καθώς υπάρχει μια εξέδρα για βουτιές. Η πιο κοντινή λύση για μπάνιο είναι η παραλία της Γέφυρας, μια μεγάλη ρηχή αμμουδιά που θα συναντήσει κανείς βγαίνοντας από το Κάστρο δεξιά….
Φεύγοντας από τη Γέφυρα με το αυτοκίνητο, 4 χιλιόμετρα βορειότερα, βρίσκεται η παραλία Πορί, μια στενή αμμουδιά, με θέα στο Κάστρο, που αποτελεί πόλο έλξης για τα ιστιοφόρα. Νοτιότερα, σε απόσταση δέκα λεπτών από το Κάστρο βρίσκεται η παραλία του Ξιφία, μια ακόμη όμορφη αμμουδερή παραλία με πεντακάθαρα νερά.
Γευστικά ταξίδια στη Μονεμβασιά
Δοκιμάστε τα χειροποίητα ζυμαρικά της Μονεμβασιάς, γκόγκες και τα σαΐτια, τις τηγανητές πίτες με τυρί και μυρωδικά. Θα είστε τυχεροί, αν γευτείτε το γλυκό κρασί Malvasia, την αυθεντική γεύση της Μονεμβασιάς και το νέκταρ της υψηλής κοινωνίας του Μεσαίωνα.